تصور زندگی بدون تکنولوژی و پیشرفت آن برای هیچ کدام از ما آسان نیست؛ هیچ شکی در مزایای بسیار زیاد تکنولوژی و این موضوع که چقدر زندگی را برای همه ما راحت‌تر کرده است، نیست. صنعت داروسازی، پزشکی و سلامت همه و همه به تکنولوژی وابسته است. برخی از این راه نان درمی‌آورند و برای عده‌ای دیگر تکنولوژی تفریحی است برای فرار از استرس‌های زندگی روزمره.
همه این‌ها خوب است اما چیزی که شاید بسیاری از ما از آن بی‌خبریم تأثیرات مخربی است که تکنولوژی می‌تواند بر خواب شبانه مفید ما داشته باشد.
بیشتر ما قبل از خواب، زمانی را به وقت‌گذرانی در فضای مجازی و گشت و گذار در محیط اینترنت با تلفن همراه هوشمند، تبلت، لپ‌تاپ و یا تلویزیون می‌گذرانیم. هرچند این کار می‌تواند با پرت کردن حواس از اتفاقات روز و مشغله‌های فکری لذت بخش باشد، اما مضرات خاص خود را هم دارد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
تاثیر نور آبی لوازم الکترونیک بر بی‌خوابی
ملاتونین یا هورمون خواب تنظیم سیکل خواب و بیداری بدن را برعهده دارد؛ سازوکار هورمون ملاتونین به این صورت است که با تاریک شدن هوا ترشح این هورمون افزایش یافته و موجب احساس خواب‌آلودگی در فرد می‌شود. این هورمون تاثیر بسیار زیادی در سلامت جسمی و روحی ما دارد؛ برای مثال ملاتونین می‌تواند از آلزایمر و پیری زودرس جلوگیری کند.
هورمون ملاتونین و چرخه خواب
قرار گرفتن در معرض نور لوازم الکترونیک در شب، می‌تواند ترشح ملاتونین را با مشکلاتی روبه‌رو سازد که همین باعث بی‌خوابی و برهم خوردن ساعت بیولوژیک بدن خواهد شد. براساس گزارش سازمان بهداشت خواب قرار گرفتن در معرض نور تلفن همراه و سایر لوازم الکترونیکی به مدت 1 ساعت و 30 دقیقه می‌تواند جلوی ترشح ملاتونین را گرفته و باعث افزایش هوشیاری و عملکرد ذهنی شده و کم‌خوابی را به دنبال داشته باشد.
نتیجه نگران‌کننده این تحقیق نشان می‌دهد در صورت استفاده از لوازم الکترونیک به مدت 5 شب متوالی، ساعت بدن و چرخه خواب و بیداری 1 ساعت و 30 دقیقه به تاخیر می‌افتد.
براساس گزارش این سازمان شب بیداری بر اثر استفاده از لوازم الکترونیکی در کودکان و نوجوانان برای انجام تکالیف مدرسه، به مراتب بیشتر از سایر گروه‌های سنی است. در حالی که داشتن خواب خوب و کافی برای کودکان در این سن به سبب ترشح هرمون رشد ضروری است.
چطور تأثیرات مخرب تکنولوژی بر خواب را کاهش دهیم؟
با اینکه زندگی همه ما به تکنولوژی گره خورده است و نمی‌توانیم از آن چشم‌پوشی کنیم، اما می‌توانیم با اقداماتی اثرات سوء آن بر خواب و سلامتی خود را تا حدودی کاهش دهیم.
1.توصیه پزشکان برای داشتن خوابی عمیق این است که در طول روز به میزان کافی در معرض نور خورشید قرار بگیریم و در هنگام شب نیز استفاده از وسایل الکترونیکی را به حداقل برسانیم.
2.استفاده نکردن از گوشی موبایل و یا دیگر لوازم الکترونیکی دو ساعت قبل‌از زمان خواب نیز بسیار مفید خواهد بود. کم کردن زمان استفاده از تلفن‌همراه و کاهش مواجهه با نور آبی آن می‌تواند این پیغام را به بدن بدهد که زمان خواب و استراحت رسیده است.
3.برای کسانی که ناگزیر به استفاده از تلفن همراه در شب برای انجام تکالیف و پروژه‌های خود هستند، توصیه می‌شود از برنامه‌هایی استفاده کنند تا صفحه نمایش را از نور آبی که روشن‌تر است به نور صورتی ملایم تغییر دهند. تقریباً در اکثر تلفن‌های همراه این گزینه به صورت خودکار در هنگام شب فعال می‌شود اما در دیگر لوازم الکترونیکی می‌توانید به‌صورت دستی حالت شب را فعال کنید.
4.لوازم الکترونیکی خود را دور از تخت قرار دهید. گشت و گذار در فضای مجازی در هنگام کارکردن با گوشی گاهی وسوسه برانگیز نیز هست؛ شاید این جمله‌ها برای شما هم آشنا باشد:
“فقط یک فصل دیگر از کتاب مورد علاقه‌ام را بخوانم و بخوابم”
“فقط یک قسمت دیگر فیلم مورد علاقه‌ام را ببینم و بخوابم”
“فقط یک مرحله دیگر از بازی مورد علاقه‌ام را انجام دهم و بخوابم”
“فقط یک پیام دیگر به دوستان و یا خانواده‌ام بدهم و و بخوابم”
تمام این‌ها ما را در چرخه‌ای گرفتار خواهد کرد که نتیجه آن بی‌خوابی و برهم خوردن نظم بدن است. برای دوری از این وسوسه گوشی تلفن همراه خود را در نزدیک تخت قرار ندهید.
5.استفاده از لامپ‌های کم‌نور. تنها صفحات نمایش لوازم الکترونیکی نیستند که نور آبی دارند، لامپ‌های LED و فلورسنت نیز از خود این نور را ساتع کرده و باعث تداخل در زمان استراحت می‌شوند. چراغ‌های کم‌نور می‌توانند به آماده‌سازی بدن برای خواب و استراحت کمک کنند.
5.استفاده از محافظ صفحه نمایش ضد نور آبی که برای اکثر لوازم الکترونیکی در بازار موجود است، با کاهش قرارگیری در معرض نور آبی در بهبود سیکل خواب و بیداری بدن کمک خواهد کرد.
تأثیرات مفید تکنولوژی
تاثیر تکنولوژی بر خواب همیشه هم مخرب نیست؛ برخی از نرم‌افزارهای کاربردی تلفن‌های هوشمند می‌توانند به ما در بهبود عادت‌های مربوط به خواب کمک کنند. برای مثال این برنامه‌ها می‌توانند با پایش ساعت خواب و بیداری و ثبت چرخه خواب در ایجاد برنامه منظم خواب و بهبود کیفیت استراحت ما کمک کنند و بینش مفیدی در این زمینه به ما ارائه دهند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.